De lekkerste vlaai uit Maastricht

Een bezoek aan Maastricht is niet compleet zonder een stuk vlaai. Maastricht is namelijk een echte vlaai-stad met een heleboel bakkers die het vlaaibakken meester zijn. Sommige bakkers maken dit bekende streekproduct zelfs al meer dan 100 jaar. Maar wat is vlaai nou precies, hoe eet je het en waar vind je de lekkerste vlaai in Maastricht? Wij geven je graag een snelcursus met antwoord op deze vragen.

Vlaai is een typisch Limburgse gebakssoort die onder andere in Maastricht volop verkrijgbaar is. Ook in de rest van het land wordt deze lekkernij gebakken en verkocht, maar dan mag het geen 'Limburgse vlaai' worden genoemd. Vlaai wordt meestal gevuld met een mengsel van vruchten zoals kruisbessen ('kroonsele' in Maastrichts dialect), kersen, pruimen, appel of abrikozen. In plaats van vruchten kan er ook pudding of rijstebrij worden toegevoegd aan de bodem. De vlaaibodem met vulling wordt afgedekt met een raster van deeg of kruimels en dan kan het de oven in.

De vlaai heeft een geschiedenis die teruggaat tot de middeleeuwen, vooral in de Limburgse regio. De vroegste versies waren eenvoudige, platte taarten gemaakt van deeg en gevuld met lokaal beschikbaar fruit, zoals kersen, pruimen en appels. Vlaai werd vaak gebakken voor religieuze feesten, oogstvieringen en andere belangrijke gebeurtenissen. De naam “vlaai” is waarschijnlijk afgeleid van het Duitse woord Flade, dat platte taart betekent. Door de eeuwen heen evolueerde de vlaai van een eenvoudig huisgebak tot hét herkenbare Limburgse gebak. Toen bakkers in de 19e en 20e eeuw vlaaien ook commercieel gingen verkopen, verspreidde het gebak zich buiten Limburg en werd het in heel Nederland bekend.

In Limburgse huizen werd vroeger vaak vlaai thuis gebakken. De vrouwen van het gezin maakten het deeg en vulden de vlaai met fruit uit de tuin of de voorraadkast. Soms hielpen de kinderen mee met het leggen van het fruit of het vlechten van het deeg. De vlaai stond op tafel bij verjaardagen en andere feestjes, maar werd soms ook gewoon gemaakt om familie of buren te trakteren. Het bakken van vlaai was een gewoonte die van moeder op dochter werd doorgegeven en maakte deel uit van het dagelijkse leven en de tradities in Limburg.

Sinds 22 januari 2024 werd de Limburgse vlaai officieel erkend als streekproduct door Europa. Een vlaai mag 'Limburgse vlaai' worden genoemd als het gebak aan deze eisen voldoet:

De vlaai moet in Belgisch- of Nederlands-Limburg zijn gebakken.
De diameter van de vlaai moet tussen de 10 en 30 centimeter zijn.
De bodem van vlaai mag maximaal 1 centimeter dik zijn en moet gemaakt zijn van gistdeeg.
De vlaai moet uit de hand gegeten kunnen worden.
Het gewicht van de vlaai moet tussen de 140 en 1400 gram liggen.
De vlaai mag alleen worden gevuld met fruit (behalve ananas en aardbeien), rijst- of griesmeel, crème, pudding of suiker en deze vulling moet meegebakken worden.
Er mag geen slagroom op de vlaai worden gedaan.
Per 1 kilogram bloem bevat het deeg minimaal 300 gram vet, 350 gram vloeistof (melk of water), 50 gram suiker, 30 gram gist, maximaal 20 gram zout en eventueel een ei.

De vlaai mag niet ingevroren worden na het bakken.

Vlaai wordt meestal geserveerd op een bordje met een gebaksvorkje erbij, maar eigenlijk eten we dit gebak het liefste zonder bestek. De structuur van vlaai leent zich er namelijk perfect voor om uit het vuistje gegeten te worden zonder geknoei. We zeggen in Maastricht niet voor niets 'lek vinger, lek doum'. Dat betekent 'om je vingers bij af te likken'.

Patisserie Royale

Sinds 1929 passie voor patisserie. Meer info over Patisserie Royale

Patisserie Royale
Bakkerij Paulissen

Bakkerij Paulissen is een moderne Maastrichtse bakkerij en kent een rijke familiehistorie. Meer info over Bakkerij Paulissen

Bakkerij Paulissen
De Bisschopsmolen

Deze watermolen was in de 11e eeuw in het bezit van Godfried van Bouillon en na zijn dood van de Luikse Prins-bisschop. Meer info over De Bisschopsmolen

De Bisschopsmolen
Bakkerij Mathieu Hermans

Klassieke Maastrichtse bakkerij, net buiten het centrum. Meer info over Bakkerij Mathieu Hermans

Bakkerij Mathieu Hermans
Peter Lemmens Sint Pieter

High-end patisserie en heerlijk lokaal gebak. Meer info over Peter Lemmens Sint Pieter

Peter Lemmens Sint Pieter
SoDelicious

In de vroege ochtend als de stad ontwaakt, de geur van versgebakken brood, een ontbijtje van de plank, het eerste delicious moment van de dag. Meer info over SoDelicious

SoDelicious

In 2018 hebben we de Dag van de Vlaai in het leven geroepen om te laten zien hoe trots we zijn op dit zoete souvenir uit Limburg. Sindsdien zetten we de vlaai ieder jaar in het zonnetje op 25 oktober door bijvoorbeeld te trakteren op vlaai in onze Maastricht Store. In 2018 ontwikkelden we ook de Maastricht Vlaai, bestaande uit vijf verschillende smaken gemaakt door vijf verschillende bakkers. De vijf smaken werden uitgekozen door vijf bekende Maastrichtenaren: André Rieu, Cécile Narinx, Tom Dumoulin, de toenmalige burgemeester Annemarie Penn te Strake en volkszanger Fabrizio. In 2019 sloegen de Maastrichtse vlaaibakkers de handen ineen om een Koningsvlaai te maken, in aanloop naar Koningsdag. De Koning mocht deze vlaai proeven tijdens Koningsdag in Maastricht in 2021.

“ Vaak wagen bakkers in de rest van het land zich niet aan het bakken van vlaai ”
- Robert Uphoff, patissier en eigenaar van het Maastrichtse restaurant SoDelicious.

Ben jij fan van vlaai? Dan zijn de diverse vlaai producten die we verkopen in onze fysieke Maastricht Store en de webshop echt iets voor jou. Ons assortiment bestaat uit hoodies en t-shirts met vlaai-thema, gebaksbordjes, pakketten om zelf vlaai mee te bakken en meer.